سرگیجه نوعی احساس است که بدون هیچ حرکت همراهی رخ می‌دهد. این به دلیل این است که حواس شما به مغز شما می‌گوید که بدن شما در تعادل نیست. سرگیجه ممکن است نشانه یک بیماری زمینه‌ای بوده که می‌تواند باعث نگرانی و اضطراب برای افراد شود. البته سرگیجه دلایل مختلفی داشته که قبل از هرچیز نیاز به تشخیص علت دارد. این بیماری بسیار رایج است و در واقع دومین شکایت پزشکی از لحاظ آماری می‌باشد.
در این مقاله از هانی ژل قصد داریم مهمترین دلایل سرگیجه را بیان کرده و راه‌هایی برای پیشگیری و درمان آن بیان کنیم. با ما همراه باشید.
علت‌های اصلی سرگیجه
دلایل مختلفی برای سرگیجه وجود دارد. برخی از آن‌ها کمتر از بقیه موارد جدی هستند. سرگیجه موضعی حمله‌ای خوش خیم (BPPV) یکی از شایع ترین علل سرگیجه است. این به دلیل تغییرات خاصی در موقعیت سر شما ایجاد شده و می‌تواند باعث دوره‌های کوتاه سرگیجه خفیف تا شدید شود که معمولاً با حرکات سر شروع می‌شود.
BPPV اغلب ایدیوپاتیک است، به این معنی که هیچ علت مشخصی ندارد. با این حال، ممکن است در اثر ضربه به سر ایجاد شود. هیپوگلیسمی یا قند خون پایین یکی دیگر از شایع ترین علل سرگیجه است. افت فشار خون یا فشار خون پایین می‌تواند باعث خستگی و سرگیجه شود.
برخی از داروها نیز می‌توانند باعث سرگیجه شوند. به عنوان مثال، داروهای فشار خون ممکن است فشار خون شما را بیش از حد کاهش داده و منجر به سرگیجه شوند. آرام بخش‌ها به عنوان یک عارضه جانبی رایج، سرگیجه آورند. داروهای ضد تشنج و داروهای ضد افسردگی نیز می‌توانند باعث سرگیجه شوند. اگر فکر می‌کنید سرگیجه ناشی از داروهایی است که مصرف می‌کنید، با پزشک خود صحبت کنید.
سایر علل شایع سرگیجه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- مشکلات گوش داخلی مانند عفونت یا تجمع مایع، که می‌تواند تعادل را تحت تاثیر قرار دهد.
- مشکلات گردش خون، از جمله گردش خون ضعیف که از رسیدن جریان خون کافی به مغز یا گوش داخلی جلوگیری می‌کند.
- کم آبی بدن
- گرمازدگی یا داغ شدن بیش از حد
- صدمات سر یا گردن
- سکته
مواقعی وجود دارد که سرگیجه اورژانسی می‌شود. اگر دچار سرگیجه همراه با تاری دید یا دوبینی، ضعف یا بی حسی در بدن، تکلم نامفهوم یا سردرد شُدید، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.
بیشتر بخوانید؛ درمان فشار خون با ژل رویال
انواع سرگیجه
قبل از شروع درمان سرگیجه باید علت و نوع آن مشخص شود، به همین دلیل در این قسمت چهار نوع سرگیجه را بررسی کرده‌ایم:
سرگیجه صبحگاهی
گاهی اوقات بیدار شدن با سرگیجه معمولاً دلیلی برای نگرانی نیست. علل احتمالی سرگیجه صبحگاهی می‌تواند شامل کم آبی بدن، عفونت گوش، فشار خون پایین و عوارض جانبی دارو باشد.
اگر صبح بلافاصله پس از بیدار شدن از خواب سرگیجه دارید، ممکن است به دلیل تغییر ناگهانی تعادل بدن شما از حالت خوابیده به حالت ایستاده باشد. سرگیجه ممکن است زمانی رخ دهد که مایع گوش داخلی شما جابجا شود، مانند زمانی که به سرعت موقعیت خود را تغییر دهید. اگر سرماخوردگی یا مشکلات سینوسی دارید، ممکن است سرگیجه بدتر شود، زیرا مایع اضافی و تورم در سینوس‌هایتان وجود دارد که به گوش داخلی مرتبط است.
سرگیجه هنگام بلند شدن
این پدیده عجیب افت فشار خون ارتواستاتیک یا افت فشار خون وضعیتی نامیده می‌شود. افت فشار خون ارتواستاتیک نوعی فشار خون پایین است که هنگام ایستادن رخ می‌دهد، زیرا تغییر گرانش باعث می‌شود خون برای مدت کوتاهی در پاهای شما جمع شود. برخی از علائم افت فشار خون ارتواستاتیک عبارتند از:
- سرگیجه و سبکی سر هنگام ایستادن
- ضعف
- تاری دید
- غش کردن
اغلب اوقات، احساس سرگیجه هنگام ایستادن فقط یک مزاحمت موقتی است. با این حال، در صورت شدید بودن می‌تواند منجر به افتادن شده و همچنین ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای باشد، بنابراین اگر مکرراً اتفاق می‌افتد، مهم است که به پزشک خود اطلاع دهید. برخی از دلایل سرگیجه هنگام بلند شدن عبارتند از:
- کم آبی
- داروهای مصرفی
- نشستن یا خوابیدن برای طولانی مدت
- گرم شدن بیش از حد
- الکل
- بارداری
سرگیجه هنگام دراز کشیدن
یکی از علل شایع سرگیجه هنگام دراز کشیدن، سرگیجه موضعی حمله‌ای خوش خیم یا BPPV است، وضعیتی که در آن کریستال‌های کوچکی که به حس جاذبه در یک قسمت گوش کمک می‌کنند، به اشتباه به قسمت‌هایی از گوش داخلی حرکت کرده که حرکت سر را تشخیص می‌دهد.
افراد مبتلا به این نوع سرگیجه اغلب احساس می‌کنند که اتاق در حال چرخش است و حمله‌های ناگهانی و کوتاه را تجربه می‌کنند. علائم BPPV معمولاً با تغییر در وضعیت یا حرکت سر ایجاد می‌شود. افراد مبتلا به BPPV ممکن است هنگام بلند شدن بعد از دراز کشیدن دچار سرگیجه شوند.
سرگیجه ناشی از معده
درد شکم یا معده درد و سرگیجه اغلب دست به دست هم می‌دهند و باعث بروز مشکلاتی برای فرد می‌شوند. به منظور یافتن علت این علائم، مهم است که بدانید کدام یک اول بوده است. درد در اطراف ناحیه شکم شما می‌تواند موضعی یا در سرتاسر احساس شود و سایر نواحی بدن را تحت تاثیر قرار دهد. اغلب اوقات، سرگیجه پس از درد شکم به عنوان یک علامت ثانویه ظاهر می‌شود. سرگیجه مجموعه‌ای از احساسات است که باعث می‌شود شما احساس عدم تعادل یا بی ثباتی کنید.
درد شکم می‌تواند تیز، کوبنده، همراه با سوزش، گرفتگی مانند، دوره‌ای یا استوار باشد. درد شدید از هر نوع که باشد می‌تواند باعث احساس سبکی سر یا سرگیجه شود. سرگیجه ناشی از معده درد اغلب با کمی استراحت برطرف شده، یعنی شما می‌توانید بنشینید یا دراز بکشید و کاهش درد را مشاهده کنید. اما اگر درد شکمی و سرگیجه شما با علائم دیگری مانند تغییر در بینایی و خونریزی نیز همراه است، می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای باشد.
اگر علائم شما ناشی از آسیب است، با فعالیت‌های روزانه شما تداخل دارد یا به تدریج بدتر می‌شود، بهتر است هرجه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. در موارد نادر، درد قفسه سینه می‌تواند شبیه درد شکم باشد. درد اگر از قفسه سینه شروع شود به ناحیه بالای معده شما منتقل می‌شود.
راه‌های پیشگیری از سرگیجه
داشتن یک سبک زندگی سالم می‌تواند به درمان و پیشگیری از سرگیجه کمک کند. سعی کنید میزان استرس را در زندگی خود کاهش دهید. نوشیدن مقدار زیادی آب و خوابیدن به میزان کافی از بروز سرگیجه جلوگیری می‌کند. همچنین باید از مصرف نمک، الکل، کافئین و تنباکو خودداری کنید. مصرف مکرر این مواد می‌تواند علائم شما را افزایش دهد.
اهمیت تغذیه در جلوگیری از سرگیجه
برخی از غذاها و مواد مغذی ممکن است به تسکین علائم سرگیجه کمک کنند که در زیر به برخی از آن‌ها اشاره کرده‌ایم:
آب
کم آبی یکی از علل شایع سرگیجه است. اگر احساس خستگی و تشنگی می‌کنید و در هنگام سرگیجه کمتر ادرار می‌کنید، سعی کنید آب بنوشید و هیدراته بمانید.
زنجبیل
زنجبیل ممکن است به تسکین علائم بیماری و سرگیجه کمک کند. همچنین به درمان حالت تهوع در زنان باردار کمک می‌کند. شما می‌توانید زنجبیل را به اشکال مختلف مصرف کنید. زنجبیل تازه یا آسیاب شده را به رژیم غذایی خود اضافه کنید، چای زنجبیل بنوشید یا مکمل‌های زنجبیل مصرف کنید. با این حال، همیشه باید قبل از مصرف هر نوع مکملی، حتی اگر طبیعی باشد، با پزشک خود مشورت کنید. مکمل‌ها می‌توانند با سایر شرایط پزشکی شما یا داروهایی که مصرف می‌کنید تداخل داشته باشند.
ویتامین سی
طبق گفته انجمن منیر، مصرف ویتامین C می‌تواند سرگیجه را در صورت ابتلا به بیماری منیر کاهش دهد. غذاهای غنی از ویتامین C عبارتند از:
- پرتقال‌ها
- گریپ فروت
- توت فرنگی
- فلفل دلمه‌ای
ویتامین E
ویتامین E می‌تواند به حفظ خاصیت ارتجاعی عروق خونی شما کمک کرده از مشکلات گردش خون جلوگیری کند. ویتامین E را می‌توان در موارد زیر یافت:
- جوانه گندم
- انواع دانه‌ها
- آجیل
- کیوی
- اسفناج
ویتامین دی
نشان داده شده است که ویتامین D به بهبودی پس از حملات BPPV کمک می‌کند.
آهن
اگر کم خونی دارید، ممکن است پزشک شما را به مصرف آهن بیشتر تشویق کند. آهن را می‌توان در غذاهایی مانند موارد زیر یافت:
- گوشت قرمز
- طیور
- لوبیا
- سبزی با برگ تیره
داروهایی برای درمان سرگیجه
داروهای درمان سرگیجه اغلب بر درمان بیماری زمینه ای تمرکز دارند. برای مثال، اگر سرگیجه همراه با میگرن دارید، داروهای پیشگیری کننده از میگرن تجویز می‌شود. برای کاهش شدت حملات اضطرابی که باعث سرگیجه می‌شوند، می‌توان داروهای ضد اضطراب نیز تجویز کرد.
سایر داروهایی که ممکن است برای سرگیجه استفاده شوند عبارتند از:
- قرص‌های آب یا دیورتیک‌ها ممکن است به عنوان درمان بیماری‌هایی مانند بیماری منیر که باعث تجمع مایع در گوش داخلی می‌شود، استفاده شود.
- آنتی هیستامین‌ها و آنتی کولینرژیک‌ها دو مورد از تنها داروهای تجویزی هستند که به جای بیماری زمینه ای، به طور کامل بر درمان سرگیجه تمرکز دارند.
- آنتی هیستامین‌های بدون نسخه نیز گزینه دیگری هستند، اگرچه انواع غیر خواب آلودگی در درمان سرگیجه کمتر موثر هستند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
سرگیجه اغلب خود به خود از بین می‌رود، اما اگر پس از حداقل یک هفته این سرگیجه برطرف نشد، لازم است فوراً به پزشک مراجعه کنید. اولین کار پزشک این است که مشخص کند بیمار مبتلا به سرگیجه، دچار حملات سرگیجه یا برخی از علائم حمله‌ای دیگر است یا خیر؟
از آنجایی که گاهی اوقات سرگیجه نشانه یک موضوع بزرگتر است، در صورتی که سرگیجه از بین نرود یا قابل کنترل نشود، برای پزشک مهم است که مشکل را تشخیص دهد. اگر هر یک از علائم زیر را دارید بهتر است در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید:
- سردردهای مداوم یا شدید یا میگرن
- زمین خوردن مداوم یا تقلا در هنگام راه رفتن
- استفراغ مکرر یا مداوم و حالت تهوع
- از دست دادن هوشیاری
- تنگی نفس یا مشکل نفس کشیدن
- هر گونه آسیب به سر
- گردن درد یا احساس سفتی در گردن
- تشنج
اگر سرگیجه مداوم، مکرر یا شدید باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه شود.
جمع بندی
تشخیص علت اصلی سرگیجه شما حتی برای پزشکان و متخصصان دشوار است. اکثر موارد سرگیجه پس از درمان علت زمینه‌ای خود به خود برطرف می‌شود. در موارد نادر، سرگیجه می‌تواند نشانه یک مشکل جدی تری برای سلامتی باشد.
زمانی که سرگیجه باعث غش یا از دست دادن تعادل شود، ممکن است عوارضی ایجاد کند. این می‌تواند به ویژه زمانی که شخصی در حال رانندگی یا کار با ماشین آلات سنگین است خطرناک باشد. اگر دچار سرگیجه شدید، فوراً رانندگی را متوقف کنید یا مکان امنی را پیدا کرده و مدتی ثابت بمانید تا سرگیجه از بین برود.
هانی ژل معجونی از ژل رويال، عسل و عصاره عناب است که برای حفظ عملکرد صحیح بدن مصرف می‌شود. از آنجایی که هانی ژل سرشار از مواد مغذی است، می‌تواند در درمان سرگیجه نیز مؤثر باشد. برای خرید یا کسب اطلاعات بیشتر در مورد این محصول با ما تماس بگیرید.
